Ενδυμασία Έρευνα - Καταγραφή

ΝΕΟΧΩΡΟΥΔΑ – ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Πλούσιες και περίτεχνες, με πολλές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, με αφθονία υλικών και κεντημάτων, όμορφα υφάσματα και χρώματα, οι παραδοσιακές στολές των χωριών του νομού Θεσσαλονίκης θεωρούνται από τις ομορφότερες, λόγω της δεξιοτεχνίας και της αφθονίας υλικών, και υπακούουν στους κώδικες των κοινωνιών της εποχής τους.

Κάθε χωριό έχει το δικό του χαρακτήρα στη φορεσιά: Πεντάλοφος, Νεοχωρούδα, Δρυμός, Μελισσοχώρι, Σοχός, Όσσα, Λαγκαδάς, Άσσηρος, Ασβεστοχώρι, Πυλαία, Βασιλικά, Επανομή, Κύμινα, Άδενδρο, Λαγυνά, Ανατολικό, Κουφάλια, Βερτίσκος κλπ.
Οι παραδοσιακές φορεσιές του νομού Θεσσαλονίκης, ακόμη και στις περιπτώσεις γειτνίασης των περιοχών, διαφοροποιούνται σημαντικά, τηρώντας και αναδεικνύοντας τις παραδόσεις και συνήθειες της κάθε περιοχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Ασβεστοχώρι και η Πυλαία, που παρά τη μικρή απόσταση μεταξύ τους, βρίσκει κανείς ξεχωριστές λεπτομέρειες στα κεντήματα και στα υφάσματα.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι το 1960, η παραδοσιακή ενδυμασία ανδρών και γυναικών στα χωριά του νομού Θεσσαλονίκης αρχίζει σταδιακά να εγκαταλείπεται και οι κάτοικοι στρέφονται στον δυτικό τρόπο ένδυσης. Κάποιες από αυτές σώζονται χάρη στη διατήρησή τους από οικογένειες, μουσεία και συλλόγους.

Ένας ευρύτερος διαχωρισμός των γυναικείων φορεσιών, προ της περιόδου εκείνης, αφορά αυτές του αστικού και του χωρικού τύπου. Οι αστικού τύπου, που θεωρούνται νεότερες του χωρικού τύπου, περιλαμβάνουν φουστάνια πτυχωτά, μακριά μέχρι τον αστράγαλο, με υφάσματα αγοραστά, συνήθως πολυτελείας, τα οποία έραβαν και ετοίμαζαν είτε οι γυναίκες μόνες τους είτε ράφτες της εποχής. Οι χωρικού τύπου, είναι προγενέστερες και χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ο «σαγιάς», δηλαδή ένα φόρεμα κοντύτερο –μέχρι τη μέση της γάμπας. Για τις φορεσιές αυτές, οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν υφάσματα υφαντά, τα οποία επιμελούνταν οι ίδιες, προσθέτοντας με δεξιοτεχνία περίπλοκα και πλούσια διακοσμητικά κεντήματα και χρώματα.

Ακόμη και σε αυτές τις γενικές κατηγορίες, υπάρχουν φορεσιές που διαχωρίζονται σε καθημερινές, γιορτινές και νυφικές, η καθεμία από τις οποίες έχει τις παραλλαγές της. Οι δύο βασικοί τύποι φορεσιών συνυπήρχαν σε συγκεκριμένες περιοχές όπως η Λητή, το Μελισσοχώρι και ο Δρυμός.
Οι αντρικές φορεσιές δεν παρουσιάζουν μεγάλες διαφοροποιήσεις, είναι πιο απλές και ακολουθούν τον ίδιο κώδικα σε όλο το νόμο. Συνήθως αποτελούνται από ένα φαρδύ παντελόνι, άσπρο ή μπλε πουκάμισο, μάλλινο γιλέκο σταυρωτό, το ζωνάρι και καπέλο.

ΠΗΓΗ: https://toli.gr/